چرا واژه «فیلسوف» همیشه تصویری مردانه را تداعی می‌کند؟
تاریخ انتشار: ۶ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۳۵۲۹۷
هر زمان سخن از فلسفه و فیلسوف به میان می‌آید نخستین تصویری که به ذهن می‌رسد تصویر سقراط، افلاطون و ارسطو یا کانت و هگل است. کمتر پیش می‌آید که در ذهنیت ابتدایی سخن گفتن با کسی درباره فیلسوف، فرد تصور یک «فیلسوف زن» به ذهنش بیاید.
روزنامه ایران: هر زمان سخن از فلسفه و فیلسوف به میان می‌آید نخستین تصویری که به ذهن می‌رسد تصویر سقراط، افلاطون و ارسطو یا کانت و هگل است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خانم دکتر مفتونی، قبول دارید ردپای زنان در تاریخ تفکر کمرنگ است و ما کمتر درباره «زنان فیلسوف» می‌دانیم و می‌خوانیم؟
من اساساً دغدغه‌مند نگاه جنسیتی به تفکر نبوده‌ام اما گاهی در رساله دانشجویان، طرف مشورت پایان نامه‌هایی قرار گرفته‌ام که درباره «پیشینه زنان در تاریخ اندیشه» تحقیق کرده‌اند. به خاطر دارم در یک جلسه دفاعیه رساله دکتری، سخن بر سر فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی زنان بود و من از زنان سیاسی متعدد در تاریخ کشورمان یاد کردم مانند سیده خاتون همسرفخرالدوله دیلمی که از ۳۸۵ تا ۴۰۷ هجری قمری حکومت را در دست داشت. همچنین در دوران سلجوقیان در قرن پنجم ترکان خاتون یا خاتون جلالیه زن ملکشاه سلجوقی و زبیده خاتون زن دیگر وی که برخی مورخان ترکان خاتون را عامل اصلی برکناری و قتل خواجه نظام‌الملک می‌دانند و برخی گفته‌اند او پای شیعیان مخالف خواجه را به دربار باز کرد. یا جان بیگم خاتون، همسر جهانشاه قراقویونلو را نام بردم. و در دوران نزدیک‌تر به ما، در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار، نویسنده‌ای به نام بی‌بی خانم استرآبادی که کتابی به نام «معایب الرجال» در ۱۳۱۳ قمری در پاسخ به رساله‌ای با عنوان تأدیب النسوان یا تأدیب النساء نگاشته است.
جالب است که نویسنده تأدیب النسوان که گویا از شاهزادگان قاجار بوده، نام خود را آشکار نکرده و نگران واکنش زنان نسبت به کتابش بوده است. یعنی شرایط اجتماعی به گونه‌ای بوده که نمی‌توانسته بدون هراس چنین مطالبی را منتشر کند. بی‌بی خانم هم که ساکت ننشسته و فوراً جوابش را داده و کتابش را هم با نام و نشان منتشر کرده است.
علاوه بر شرایط تاریخی چه عوامل دیگری در این امر تأثیرگذار است؟
باز تأکید می‌کنم که نباید به «تفکر» نگاه جنسیتی داشت، اما اقتضائات و شرایط اجتماعی و عوامل دیگری هستند که می‌توانند بر پیشرفت فکری و سیاسی و علمی افراد تأثیر بگذارند. در مقاطعی از تاریخ، تجربه اجتماعی زنان اندک است و به تبع آن پیشرفت‌های فکری‌شان تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد.
در مقاطع دیگری هم زنان درگیر تجارب و فعالیت‌های اجتماعی بیشتری می‌شوند. می‌خواهم بگویم صرف زن یا مرد بودن نقطه ضعف یا قوت به شمار نمی‌آید. شما زن باشید یا مرد، می‌توانید به قول حکما منحصر به فرد باشید. آن جنبه مفارق و نطقی انسان، اسیر این بدن زنانه یا مردانه نمی‌ماند و قادر است فراتر برود.
می‌دانیم که سفرهای علمی بسیاری به خارج از کشور داشته‌اید آیا تا به حال شده به‌صورت محسوس این حس کمرنگ بودن یا درجه دو بودن خانم‌ها در امر تفکر و فلسفه را احساس کرده باشید؟
رقابت‌ها باید بنیان اخلاقی و انسانی داشته باشد نه جنسیتی. در طول تاریخ تفکر هم این اصل حاکم است؛ به این معنا که زنانی که به‌دنبال ادعاهای جنسیتی نبوده‌اند، بلکه قابلیت‌ها و توانمندی‌های انسانی خود را به کار بسته‌اند، در تاریخ ماندگار شده‌اند مانند ملکه تامار؛ او بانویی از گرجستان و از سلسله باگراتیونی‌ها است که در قرن 12 و اوایل قرن 13 میلادی می‌زیسته و به نام تامار کبیر و تامار مقدس شناخته می‌شود و کلیسای ارتدوکس وی را به‌عنوان جزء چهارم در کنار تثلیث مقدس قرار داد.
هنوز هم عکس او را بر اسکناس‌های 50 لاری گرجی می‌بینید. منظور نظرم این است که ما نباید خود را محدود به کلیشه‌های جنسیتی کنیم همان‌طور که نمونه‌های آن را در تاریخ تفکر بشر برایتان ذکر کردم.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: تاریخ تفکر زنان فیلسوف رد پای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۳۵۲۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هشدار مشاور قالیباف در واکنش به گشت ارشاد: «وقوع واقعه برنامه ریزی شده کف خیابان»
در ادامه واکنش های مختلف به بازگشت گشت ارشاد به خیابان ها مشاور راهبردی رئیس مجلس نسبت به «اجرای یک پروژه جدید روانی برای تحریک جامعه در حوزه زنان در کف خیابان» هشدار داد.
به گزارش عصر ایران، مهدی محمدی مشاور راهبردی قالیباف، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ضرورت فوری لطمه زدن به تاثیر شگفت عملیات وعده صادق بر افکار عمومی ایران، و سپس آغاز مناقشه برانگیز عملیات پلیس در مقوله حجاب، اجرای یک پروژه جدید روانی برای تحریک جامعه در حوزه زنان را کاملا پیش بینی پذیر کرده بود. قدم بعدی ممکن است یک واقعه فیزیکی برنامه ریزی شده کف خیابان باشد.» کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: جزئیات تذکر رهبری درباره گشت ارشاد تصاویری گویاتر از صدها مقاله : فرمانده انتظامی از طرح "کاملاً فرهنگی و اجتماعی" می گوید و روحانیون "لباس چریکی" پوشیده اند! ایراد شورای نگهبان به سامانه چهره نگاری در لایحه عفاف و حجاب از زبان عضو کمیسیون ویژه
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت